Η γιορτή της 28ης Οκτωβρίου, ως μέρα ιστορικής μνήμης, αφιερώθηκε στο Επος του ?40, την Κατοχή, την Αντίσταση, τον αντι-φασιστικό και αντι-ναζιστικό αγώνα, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και το Ολοκαύτωμα των Εβραίων.

Μαθητές του σχολείου μας δραματοποίησαν θαυμάσια λογοτεχνικά αποσπάσματα από τον Πρίμο Λέβι, τον Ίμρε Κέρτες και τον Ιάκωβο Καμπανέλλη, ενώ τραγούδησαν τραγούδια του μετώπου και της αντίστασης.

Ο Έλληνας Εβραίος από την Άρτα, κ. Ισαάκ Μιζάν, κρατούμενος του στρατοπέδου Άουσβιτς-Μπιρκενάου, ήρθε στο σχολείο μας και έδωσε την προσωπική του πολύτιμη μαρτυρία για τα στρατόπεδα του θανάτου, τους 6.000.000 δολοφονημένους Εβραίους και τη φρίκη του ναζισμού. Ο κ. Μιζάν, που έχασε στο Άουσβιτς τους γονείς και τις μεγαλύτερες αδερφές του, αναφέρθηκε με λεπτομέρειες στη σύλληψη και μεταγωγή των Εβραίων της Ευρώπης στα στρατόπεδα εξόντωσης της Γερμανίας και της Πολωνίας. Μίλησε για την πρώτη διαλογή σε «ικανούς» και «μη-ικανούς για εργασία» ?οι δεύτεροι οδηγούνταν κατευθείαν στους θαλάμους αερίων?, το μαρτύριο της πείνας και της δίψας, την τελική εξόντωση στους θαλάμους αερίων και το κάψιμο των πτωμάτων στους φούρνους των κρεματορίων. Ο ομιλητής προκάλεσε ιδιαίτερη συγκίνηση όταν έδειξε τον αριθμό κρατουμένου που φέρει ακόμη χαραγμένο στο χέρι του. Ήταν ο αριθμός 182641. Για τους Γερμανούς ναζί, οι Εβραίοι και όλοι οι άλλοι κρατούμενοι των στρατοπέδων (κομμουνιστές, καθολικοί χριστιανοί, ομοφυλόφιλοι, τσιγγάνοι κ.α.) δεν ήταν άνθρωποι αλλά «υπάνθρωποι» και για αυτό τους αποκαλούσαν με τον αριθμό που τους χάραζαν στο χέρι τους, αντί να τους αποκαλούν με το όνομά τους. Η απελευθέρωση των στρατοπέδων από τους συμμάχους τον ξαναέφερε στην Ελλάδα και ο κ. Ισαάκ Μιζάν ζει ως σήμερα μαζί μας στην Αθήνα, μαζί με τα παιδιά και τα εγγόνια του και δίνει τη μαρτυρία του για τη ναζιστική φρίκη.

Ο π. Βασίλειος Θερμός, ιερέας της Ορθόδοξης Εκκλησίας και διδάκτωρ ψυχιατρικής, με απλό και κατανοητό λόγο, ανέλυσε τα τρία βασικά χαρακτηριστικά του ναζισμού: τη μανιχαϊστική σκέψη, τη λατρεία του αρχηγού και τη φαντασίωση της δύναμης. Έδειξε έτσι πως η ανθρώπινη προσωπικότητα ισοπεδώνεται μέσα στο ναζισμό και ο άνθρωπος παλινδρομεί σε πρωτόγονα και αρχαϊκά ορμέμφυτα, με πρώτο και κύριο τη φαντασίωση ότι είναι παντοδύναμος και άτρωτος.

Η κ. Τασούλα Βερβενιώτη, συγγραφέας και ιστορικός, μίλησε για την περίοδο της κατοχής και της αντίστασης στην Ελλάδα και σχολίασε αρχειακό φωτογραφικό υλικό που διαθέτουμε. Επέμεινε ιδιαίτερη στην ιστορία της καθημερινής ζωής κάτω από ναζιστικό καθεστώς και στην εξαθλίωση, την ανέχεια, την πείνα, τον όλεθρο και την καταστροφή που έσπειραν οι φασίστες και οι ναζί στην Αθήνα και σε όλη την Ελλάδα. Τέλος, η ομιλήτρια αναφέρθηκε στο ψυχικό μεγαλείο των ανθρώπων που αντιστάθηκαν και τόνισε ιδιαίτερα τη συμμετοχή των γυναικών στην αντίσταση.

Ο Μιχάλης Πάγκαλος, φιλόλογος και διδάκτωρ φιλοσοφίας, μίλησε τέλος για την ναζιστική βαρβαρότητα ως άρνηση της Ευρώπης. Ο κ. Πάγκαλος αναφέρθηκε στη σημασία του αντι-φασιστικού αγώνα πάνω στον οποίο χτίστηκε όλη η μεταπολεμική Ευρώπη. Ο ναζισμός είναι ένας παγανισμός, μια πολιτική θρησκεία της φυλής, του αίματος και της βίας: ως παγανισμός ο ναζισμός αμφισβητεί την καθολικές αξίες της ισότητας όλων των ανθρώπων, της αλληλεγγύης και της κοινωνικής δικαιοσύνης που ορίζουν τον πολιτισμό της Ευρώπης. Ο ναζισμός αρνείται τα ίδια τα θεμέλια της Ευρώπης, τόσο τον Διαφωτισμό και τον ορθό λόγο όσο και τον Χριστιανισμό που αποδίδει ίση και απαραβίαστη αξία σε όλα τα ανθρώπινα πρόσωπα, ως εικόνες Θεού. Το γεγονός αυτό, δηλαδή ότι ο ναζισμός είναι ένας παγανισμός της βίας, δεν θα πρέπει, βέβαια, να μας κάνει να ξεχνάμε ότι αυτοί που έγιναν ναζί δεν ήταν γεννημένοι εγκληματίες αλλά κανονικοί, καθημερινοί άνθρωποι, καλοί σύζυγοι, στοργικοί πατέρες και ευσυνείδητοι επαγγελματίες. Το κακό είναι τερατώδες επειδή είναι κοινότοπο (Χ. Άρεντ). Ο αγώνας εναντίον του κακού προϋποθέτει την εγρήγορση της ηθικής συνείδησης.

Στη γιορτή συμμετείχαν οι μαθητές: Έλενα Μάνου, Ζωή Ριγκλέα, Μαρία Κούτρα, Κλειώ Μαρούλη, Ζωή Βέργου, Κατερίνα Βράκα, Ειρήνη Γερακάρη, Αλεξία Δούκα, Δανάη Ταταλιά-Λίτσου, Ανδρέας Σταυρακάκης, Θάνος Παπαχάμος, Σίντυ Χατζή, Σωτήρης Ρούμπος, Διονύσης Σπηλιόπουλος, Σμαράγδα Δημητρακοπούλου, Ελένη Ίσαρη, Γιώργος Παπανικολάου (απόφοιτος), Γιάννης Ρηγόπουλος, Γιάννης Βαρβαρίγγος, Αθηνά Κουμελά, Πανδώρα Ματθιοπούλου, Έλσα Σιάννου και Έλσα Σαρρή.

Υπεύθυνοι για τη διοργάνωσή της ήταν οι φιλόλογοι Δήμητρα Καραδήμα και Μιχάλης Πάγκαλος.

28η Οκτωβρίου: ημέρα μνήμης