ΓΡΑΦΕΙ: Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΤΕΜΠΙΛΗΣ.
Την Τρίτη 3 Φεβρουαρίου, στα πλαίσια του Προγράμματος Αγωγής Σταδιοδρομίας, αλλά και του Προγράμματος Φιλαναγνωσίας, επισκέφτηκε και μίλησε στο σχολείο μας η κ. Ελένη Κεκροπούλου με την τριπλή της ιδιότητα ως εκδότρια, μεταφράστρια και συγγραφέας. Μέσα από την συζήτηση τονίστηκε κυρίως το επάγγελμα της μεταφράστριας και σε δεύτερο επίπεδο εκείνο της εκδότριας, τα οποία και παρουσιάζουμε εδώ, μέσα από τον λόγο και την εμπειρία της. Ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση η οποία φυσικά δεν περιορίστηκε μόνο στα επαγγελματικά, αλλά επεκτάθηκε και σε θέματα τρέχουσας εκδοτικής δραστηριότητας, σε νέους τίτλους βιβλίων, σε πρωτοεμφανιζόμενους λογοτέχνες, σε συγγραφείς και θέματα που συγκινούν σήμερα το ελληνικό αναγνωστικό κοινό.
Κυρία Κεκροπούλου, πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη μετάφραση βιβλίων;
Η μετάφραση είναι μια πολύ δημιουργική δουλειά. Εγώ είχα τελειώσει τις σπουδές μου στην Νομική. Από μικρή όμως μου άρεσαν πολύ και είχα έφεση στις ξένες γλώσσες. Παράλληλα είχα και ένα παιδί που ήθελα να φροντίζω η ίδια, και έτσι σε ηλικία 22 ετών, έπιασα την πρώτη μου δουλειά ως μεταφράστρια σε έναν εκδοτικό οίκο.
Τί είδους προσόντα χρειάζονται για να εργαστεί κάποιος ως μεταφραστής;
Αυτή η δουλειά προϋποθέτει να γνωρίζεις καλά την ξένη γλώσσα, αλλά βασικότερα πρέπει να ξέρεις πάρα πολύ καλά την μητρική σου γλώσσα. Δουλεύοντας ως μεταφράστρια την έμαθα καλύτερα. Αρχικά, ξεκίνησα με Αγγλικά και Γαλλικά, και στην συνέχεια έμαθα Ισπανικά και Πορτογαλικά, τα οποία ήταν σχετικά εύκολα για μένα καθώς μοιάζουν πολύ με τα Λατινικά. Πρέπει επίσης όταν μεταφράζεις να αποφεύγεις τους αγγλισμούς, και να έχεις σαν άξονα την γλώσσα στην οποία μεταφράζεις.
Όταν μεταφράζετε ένα βιβλίο νοιώθετε κάπως σαν συγγραφέας;
Όταν μεταφράζεις ένα βιβλίο πραγματικά αισθάνεσαι σαν να είσαι συγγραφέας, γιατί στην ουσία μεταφέρεις το κείμενο στη δική σου γλώσσα, οπότε στην ουσία είναι σα να γράφεις τη δική σου ιστορία, γι? αυτό και στη Γαλλία, όταν μεταφράζεται ένα βιβλίο βάζουν δίπλα στο όνομα του συγγραφέα και το όνομα του μεταφραστή, γιατί θεωρούν ότι η μετάφραση είναι ένα είδος συγγραφής. Πολλές φορές έχει συμβεί, ένας καλός μεταφραστής να αναδεικνύει το συγγραφέα και το βιβλίο, ακόμη και όταν ένα βιβλίο δεν είναι τόσο σπουδαίο, όπως το αντίστροφο.
Μπορείτε να ξεχωρίσετε μια ιδιαίτερη στιγμή στην δουλειά σας ως μεταφράστρια;
Αφού έμαθα τα Ισπανικά, ανακάλυψα κάποια στιγμή ότι τα Πορτογαλικά έμοιαζαν σε μεγάλο βαθμό σαν γλώσσα, οπότε πήρα μόνη μου ένα βιβλίο και άρχισα να διαβάζω. Κάποια στιγμή, αποφάσισα να μεταφράσω το βιβλίο ενός μεγάλου βραζιλιάνου συγγραφέα, του Jorge Amado. Μόλις λοιπόν βγήκε το βιβλίο και με συνεχάρηκαν για την δουλειά μου, πραγματικά αισθάνθηκα πάρα πολύ περήφανη για την προσωπική προσπάθεια που έκανα σε μια γλώσσα που δεν είχα διδαχτεί. Αυτό για μένα ήταν τεράστια ανταμοιβή.
Μπορεί ο καθένας να μεταφράσει ένα οποιοδήποτε βιβλίο; Δεν θα έπρεπε, για να μεταφράσει π.χ. τον Φρόιντ, να είναι ειδικός, ή να έχει ταξιδέψει ή να έχει γνωρίσει τον συγγραφέα;
Κατ? αρχάς δεν χρειάζεται να έχεις ταξιδέψει, πλέον οι ορίζοντες είναι ανοιχτοί, μέσα από το ίντερνετ, τα βιβλία, την τηλεόραση έχεις ταξιδέψει παντού. Μερικές φορές η απόσταση σε κάνει να βλέπεις τα πράγματα καλύτερα. Ο μεταφραστής δεν μπορεί να γνωρίζει τα πάντα. Το επιστημονικό σύγγραμμα το μεταφράζει κάποιος ειδικός και μετά έρχεται ο φιλόλογος επιμελητής που το βελτιώνει. Κάποιος φιλόλογος διορθώνει τη σύνταξη, τα ορθογραφικά λάθη, προτείνει συμπληρώσεις, είναι μια πολύ δημιουργική δουλειά. Μπορεί να γίνει φυσικά και το αντίστροφο.
Έχει μέλλον το επάγγελμα του μεταφραστή;
Η δουλειά είναι πολύ καλή, έχει καλά χρήματα και έχει το προνόμιο ότι κάθεσαι στο σπίτι σου, είσαι αφέντης του εαυτού σου. Αν είσαι καλός μεταφραστής έχεις πάντα δουλειά. Εγώ 18 χρόνια δούλευα ασταμάτητα. Για να γίνεις καλός μεταφραστής είναι απαραίτητο να γνωρίζεις πολύ καλά τα ελληνικά και να έχεις επαρκή γνώση της ξένης γλώσσας.
Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την έκδοση βιβλίων;
Μετά από 18 χρόνια μετάφρασης, αισθάνθηκα έτοιμη να μπω στο χώρο του βιβλίου. Όλα αυτά τα χρόνια, με γοήτευε το γεγονός ότι είχα συνεχή επαφή με εκδοτικούς οίκους και το γεγονός ότι έβλεπα συγγραφείς να έχουν τη δυνατότητα να εκφράζουν ελέυθερα τις σκέψεις τους και να εκδίδουν τα βιβλία τους. Με γοήτευε αυτή η δουλειά και πάντα ήθελα να ζήσω την εμπειρία του να είσαι εκδότης.
Τί είδους προσόντα χρειάζονται για να γίνει κανείς εκδότης;
Γενικά για να γίνει κανείς εκδότης, χρειάζεται αρχικά ένα μικρό μπάτζετ, δηλαδή ένα χρηματικό ποσό. Επίσης, πρέπει να έχεις την αίσθηση του βιβλίου και να καταλάβεις ότι το βιβλίο που θα σου δοθεί μπορεί να περιέχει κάτι που θα αρέσει στους αναγνώστες . Τότε, τολμάς να επενδύσεις πάνω στο βιβλίο, να το επιμεληθείς, να το διορθώσεις, να το μεταφράσεις και στο τέλος να το εκδώσεις. Ανάλογα τώρα με την απήχηση του βιβλίου, το αρχικό κεφάλαιο θα αυξηθεί, θα μείνει σταθερό ή θα μηδενιστεί.
Τώρα με τις νέες τεχνολογίες και τα ψηφιακά βιβλία έχει νόημα να ασχοληθεί κανείς με τις εκδόσεις βιβλίων;
Τα ηλεκτρονικά βιβλία ήλθαν στη ζωή μας. Εγώ έχω μια ολόκληρη βιβλιοθήκη σε ηλεκτρονική μορφή. Μπορείς να διαβάσεις ηλεκτρονικά πιο εύκολα μυθιστορήματα, όχι όμως ένα άλλο βιβλίο. Όταν θέλεις να αφομοιώσεις κάτι, να μάθεις κάτι, αυτό πρέπει να είναι στο χαρτί. Για εμάς τους εκδότες είναι πολύ εύκολο να βγάλουμε ένα ηλεκτρονικό βιβλίο. Κοστίζει πολύ λίγο και έχει κέρδη. Όμως ο περισσότερος κόσμος δεν διαβάζει σε τάμπλετ, γι? αυτό και θα συνεχίσει να υπάρχει και το έντυπο. Εμείς βγάζουμε ηλεκτρονικά βιβλία, αλλά η κίνηση του ηλεκτρονικού βιβλίου είναι πολύ χαμηλή. Το ίδιο συμβαίνει και στο εξωτερικό. Νομίζω ότι και στο μέλλον θα συνεχίσουν να υπάρχουν παράλληλα το ηλεκτρονικό και το έντυπο βιβλίο.
Μπορείτε να ξεχωρίσετε μια ιδιαίτερη στιγμή στην δουλειά σας ως εκδότρια;
Θυμάμαι χαρακτηριστικά το πρώτο βιβλίο που εξέδωσα το οποίο ήταν η Υπατία η Αλεξανδρινή. Όταν λοιπόν πήγα να αγοράσω τα δικαιώματα αυτού του βιβλίου από έναν ατζέντη, αυτός ήταν πολύ αρνητικά διακείμενος και με συμβούλεψε να διαλέξω ένα άλλο λογοτεχνικό είδος, αλλά εγώ επέμεινα καθώς είχα την αίσθηση ότι θα πουλούσε. Τελικά επιβεβαιώθηκα, καθώς το βιβλίο εξέδωσε 47.000 αντίτυπα και έγινε πολύ μεγάλη επιτυχία και έτσι ένοιωσα τεράστια ικανοποίηση με αυτή μου την επιλογή.
Συνοψίζοντας, γιατί να ασχοληθεί ένας νέος με τα επαγγέλματα του βιβλίου;
Η ενασχόληση με το βιβλίο είναι μια δουλειά δημιουργική που μπορεί να γίνει και προσοδοφόρα. Έχει ζήτηση, έχει απαιτήσεις βέβαια, και πρέπει να είναι κανείς καλός στις γλώσσες αν ενδιαφέρεται να ασχοληθεί ειδικά με τη μετάφραση. Μέσα στο χώρο του βιβλίου ως φιλόλογοι, μπορείτε να γίνετε μεταφραστές, επιμελητές και διορθωτές. Η επιμέλεια και η διόρθωση είναι πολύ σημαντικό πράγμα διότι βελτιώνουν το κείμενο. Είναι μια πολύ καλή δουλειά. Πάντα υπάρχει ζήτηση επιμελητών στην αγορά.
Τί θα συμβουλεύατε εμάς τα νέα παιδιά που σε λίγο θα κάνουμε τα πρώτα μας βήματα στην επαγγελματική μας σταδιοδρομία;
Πρέπει πάντα να έχετε υψηλούς στόχους που να προσπαθείτε να τους πετύχετε, δικούς σας στόχους, όχι στόχους που σας έχουν επιβληθεί από άλλους. Έτσι, σε ότι και να κάνετε στη ζωή σας θα προοδεύσετε.
Υποβολή απάντησης