Φρικτές διαταραχές ως επιλογές ζωής

ΓΡΑΦΟΥΝ: ΙΩΑΝΝΑ ΓΙΑΣΛΑΚΙΩΤΗ – ΕΙΡΗΝΗ ΓΟΥΛΑ.

Οι διατροφικές διαταραχές αποτελούν ένα από τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στη σύγχρονη κοινωνία, και ιδιαίτερα οι έφηβοι. Ζούμε σε μια εποχή στην οποία η εικόνα μας και το πως μας βλέπουν οι άλλοι φαίνεται να είναι κυρίαρχο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής. Παράλληλα όμως με αυτό φαίνεται πως υπάρχει μια εμμονή με το φαγητό και τη δίαιτα λόγω των επιρροών που δεχόμαστε καθημερινά από διάφορες πηγές, οι οποίες είναι συχνά επικίνδυνες για την ανθρώπινη υγεία καθώς υποβάλλουν το άτομο σε αυστηρούς περιορισμούς. Για τους λόγους αυτούς αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με τα ζητήματα που σχετίζονται με τις διατροφικές διαταραχές, και πιο συγκεκριμένα με τη βουλιμία και την νευρική ανορεξία. Σκοπός μας ήταν να δούμε σε βάθος αυτές τις διαταραχές, τα αίτια τους, τις συνέπειες τους και τους τρόπους αντιμετώπισης. Θέσαμε επίσης ως στόχο να μελετήσουμε τον ρόλο που έχουν τα σημερινά πρότυπα ομορφιάς στην επιρροή των ατόμων με διατροφικές διαταραχές και την σημασία που έχει η υποστήριξη από την οικογένεια και τον κοινωνικό περίγυρο. Για να επιτύχουμε τους στόχους μας αρχικά συγκεντρώσαμε πληροφορίες από άρθρα στο διαδίκτυο. Μέσα από τη μελέτη μας προέκυψαν απορίες και απευθυνθήκαμε σε ειδικούς οι οποίοι θα μπορούσαν να μας δώσουν τεκμηριωμένες απαντήσεις. Συγκεκριμένα, μιλήσαμε με δύο ψυχολόγους, οι οποίες συνεργάζονται στενά με το σχολείο μας και τον Όμιλο Ψυχολογίας. Πρόκειται για την κυρία Ναταλία Τζοβάρα και την κυρία Αύρα Βαζαίου, οι οποίες εργάζονται στο Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας «Αθηνά Υγεία» του Δήμου Αθηναίων. Ανάλογα κέντρα υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα, είναι δωρεάν υπηρεσίες και στόχο έχουν την πρόληψη και αγωγή υγείας σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες. Στη συνάντησή μας, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2018 στον χώρο του σχολείου, συμμετείχαν ενεργά τα μέλη όλων των ομάδων που ασχολούνται με άλλα ζητήματα σχετικά με τη διατροφή. Στη συνέντευξη που ακολουθεί μας μίλησαν για τις διατροφικές διαταραχές, απάντησαν στις ερωτήσεις μας μέσα από την εμπειρία τους, μας προκάλεσαν να σκεφτούμε πάνω στο θέμα και να διατυπώσουμε τις σκέψεις μας. Ευχαριστούμε όλα μέλη των ομάδων που συμμετείχαν στην συνέντευξη, τον υπεύθυνο της ερευνητική μας εργασίας που κανόνισε την συνάντηση και βοήθησε στον συντονισμό της, κ. Σπύρο Καρύδη, και φυσικά την κυρία Ναταλία Τζοβάρα και την κυρία Αύρα Βαζαίου για την ανταπόκριση τους, για τον χρόνο που διέθεσαν, την άψογη συνεργασία που είχαμε και για την «τροφή για σκέψη» που μας χάρισαν.

Ποιες νόσους εντάσσουμε στην κατηγορία των διατροφικών διαταραχών και σε ποιες ηλικίες εμφανίζονται πιο συχνά;

Ως διατροφικές διαταραχές ορίζουμε μια μεγάλη ποικιλία συμπεριφορών όπως τη νευρική ανορεξία, τη νευρική βουλιμία, τη νυχτερινή υπερφαγία, την ανεξέλεγκτη υπερφαγία. Γνωστότερες όμως στον κόσμο είναι η πρώτη και η δεύτερη. Ως νευρική ανορεξία, ορίζεται η νόσος κατά την οποία κυριαρχεί η σταδιακή ελάττωση της προσλαμβανόμενης τροφής, χωρίς να υπάρχει κανένα οργανικό ή παθολογικό αίτιο, και έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια σωματικού βάρους κάτω από το φυσιολογικό επίπεδο. Ως βουλιμία από την άλλη, ορίζεται η νόσος η οποία χαρακτηρίζεται από επανειλημμένα επεισόδια υπερφαγίας και από μια επανειλημμένη συμπεριφορά για να αποτραπεί η αύξηση του βάρους. Η νευρική ανορεξία απαντάται κατά κύριο λόγο στις ηλικίες της εφηβείας, δηλαδή από 13 έως 19 χρονών. Η βουλιμία απαντάται σε λίγο μεγαλύτερες ηλικίες, δηλαδή γύρω στα 19. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί κάποιος να εκδηλώσει αυτά τα συμπτώματα σε μεγαλύτερη ή μικρότερη ηλικία. Κατά κύριο λόγο όμως αφορούν την εφηβεία και τη νέα ενήλικη ζωή.

Γιατί πιστεύετε ότι οι διατροφικές διαταραχές εμφανίζουν έξαρση στις ηλικίες της εφηβείας;

Στην εφηβεία αυτό που αλλάζει πολύ έντονα και τίθεται εκτός ελέγχου είναι το σώμα. Το σώμα αλλάζει, δεν μπορείς να το αποφύγεις. Πολλές φορές αυτό το μεγάλωμα έρχεται απότομα, ενεργοποιώντας ένα ψυχολογικό μηχανισμό που επιδιώκει να το σταματήσει. Στην περίπτωση των κοριτσιών επιδιώκεται να κοπεί η έμμηνος ρύση, ώστε να μείνουν όσο περισσότερο παιδιά γίνεται και να μπορέσουν να διαχειριστούν καλύτερα αυτό που τους συμβαίνει. Ίσως χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αποδεχτούν αυτό που συμβαίνει.

Μέσα από την έρευνά μας, διαπιστώσαμε ότι οι πάσχοντες συνήθως δεν κινητοποιούνται οι ίδιοι, αλλά είναι το οικογενειακό περιβάλλον που τους ωθεί. Συμβαίνει όντως αυτό και ποτέ καταλαβαίνει η οικογένεια ότι υπάρχει πρόβλημα;

Ναι όντως, αυτοί οι άνθρωποι το κρατούν κρυφό. Κάποιος που κρατάει κάτι κρυφό δεν είναι καθόλου εύκολο να το αντιμετωπίσει μόνος του, καθώς η θεραπεία είναι μια δύσκολη διαδικασία που θέλει χρόνο, κόπο και κυρίως θέληση. Η οικογένεια κινητοποιείται όταν πια τα παιδιά αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα, δηλαδή όταν υπάρχει σωματικό πρόβλημα και μια μη υγιής κλινική εικόνα. Τότε συνήθως γίνεται αντιληπτό και η οικογένεια απευθύνεται στον παιδίατρο ή στον παθολόγο και ξεκινάει η ιατρική παρέμβαση.

Αναφέρατε σοβαρά σωματικά προβλήματα, ποια μπορεί να είναι αυτά;

Αρχικά υπάρχουν πολλά οργανικά συμπτώματα, όπως για παράδειγμα κόβεται η περίοδος ή είναι κακές οι εξετάσεις αίματος. Και στις δύο περιπτώσεις τα πράγματα είναι σοβαρά. Σε μια ανορεξία ένας άνθρωπος για να μην νιώθει φουσκωμένος μπορεί να μην πίνει ούτε νερό, οπότε πολύ συχνά υπάρχει και το κομμάτι της αφυδάτωσης. Ένας άνθρωπος που μπαίνει στη διαδικασία να κάνει 2 φορές την εβδομάδα εμετό καταλαβαίνετε ότι μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον οισοφάγο του. Δηλαδή υπάρχουν ζητήματα που προκύπτουν από τις συμπεριφορές εν τέλει και όχι τόσο από αυτό που συμβαίνει.

Από πολλούς πάσχοντες φίλους μας έχουμε ακούσει ότι όλο αυτό ξεκίνησε από μια πολύ στρεσογόνα περίοδο, όπως για παράδειγμα η πανελλήνιες ή ένας πολύ κρίσιμος αγώνας τους. Επίσης έχουμε δει περιπτώσεις που όλο αυτό προκλήθηκε από μια στενάχωρη περίοδο ή ακόμα και περίοδο κατάθλιψης. Όλα αυτά μπορούν να αποτελέσουν την αρχή για μια τόσο σοβαρή νόσο; Αλήθεια, από πού μπορεί να ξεκινήσει η νευρική ανορεξία ή η βουλιμία;

Οποιαδήποτε διαταραχή δεν μπορεί να αρχίσει ξαφνικά από τη μια μέρα στην άλλη. Θα γίνει σταδιακά και δεν υπάρχει ποτέ μόνο ένας παράγοντας, πάντα είναι ένας συνδυασμός. Φυσικά, όμως, πάντα ψάχνουμε να βρούμε την έναρξη. Μπορεί να ξεκινήσει από μια αθώα δίαιτα, για να φύγουν μερικά κιλά και αυτό σιγά σιγά μετατρέπεται σε εμμονή. Θα μπορούσε να ξεκινήσει από την προσπάθεια, για παράδειγμα ενός αθλητή, να φτάσει στο ιδανικό βάρος και με τη δίαιτα να μπει και αυτός σε αυτή τη διαδικασία. Σαφώς υπάρχει και η περίπτωση να ξεκινήσει από ένα πολύ έντονο άγχος, από τις προσωπικές μας ανασφάλειες ή μια έντονη θλίψη, όπως για παράδειγμα κάτι που συμβαίνει στην οικογένεια και δεν μπορούμε να το διαχειριστούμε. Η έναρξη αυτών των διαταραχών πάντα είναι κάτι πολύ απλό που όλοι μας έχουμε περάσει. Όλοι δεν έχουμε φάει ή έχουμε φάει παραπάνω από όσο χρειαζόμαστε, εδώ όμως μιλάμε για μια μελετημένη συμπεριφορά που γίνεται συχνότερα και τραβάει πάρα πολύ. Γιατί ακριβώς αυτό το απλό που όλοι έχουμε κάνει βρίσκει κάτι και εξελίσσεται σε εμμονή. Να έχετε στο μυαλό σας ότι το πρόβλημα είναι τελείως διαφορετικό από άνθρωπο σε άνθρωπο γιατί ξεκινά από διαφορετική βάση.

Γενικά υπάρχει μια σύγχυση, αν θέλετε, γύρω από το αν η νευρική ανορεξία αφορά μόνο κορίτσια ή γυναίκες ή αν είναι κληρονομικό θέμα. Εσείς τι απαντάτε σε αυτό;

Οι διατροφικές διαταραχές γενικά είναι αυτό που λέμε συμπτωματικές. Δηλαδή δεν αφορούν μόνο ένα φύλο, μόνο ένα τύπο ανθρώπου, ένα συγκεκριμένο τύπο οικογένειας ή προσωπικότητας, αφορά τους πάντες. Η αλήθεια είναι όμως ότι εμφανίζεται συχνότερα στο γυναικείο φύλο, με αναλογία 9 προς 1, δηλαδή στα 9 κορίτσια νοσεί 1 αγόρι. Και επίσης υπάρχει όντως μια συσχέτιση με το οικογενειακό περιβάλλον, καθώς αν υπάρχει προηγούμενο στην οικογένεια υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να νοσήσει και κάποιο άλλο μέλος της. Προσέχετε όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άντρες που πάσχουν ή βιώνουν αυτό το πράγμα ή ότι εκατό τοις εκατό όσοι έχουν προηγούμενο στην οικογένεια θα νοσήσουν και όσοι δεν έχουν όχι.

Όλοι μας έχουμε ακούσει ότι οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στις διατροφικές διαταραχές γιατί πέφτουν θύματα της εικόνας πιο εύκολα. Πιστεύετε και εσείς ότι οι επιρροές από τα πρότυπα ομορφιάς είναι ο βασικότερος λόγος που κάποιος παρουσιάζει διατροφικές διαταραχές;

Η εικόνα είναι ένα πολύ δυνατό και σημαντικό κομμάτι, πόσο μάλλον στην εποχή μας, όμως δεν είναι ο αποκλειστικός και βασικότερος λόγος της εμφάνισης της νόσου. Δηλαδή μπορεί όντως μια κοπέλα να έχει πρότυπο ένα μοντέλο αλλά δεν θα μπει στη διαδικασία αυτή γι’ αυτό το λόγο. Μπορεί να ξεκινήσει έτσι, αλλά στην πορεία θα φανεί ότι οι λόγοι για τους οποίους το έκανε όλο αυτό είναι άλλοι. Αξίζει να αναφέρουμε εδώ ότι το πρώτο επεισόδιο νευρικής ανορεξίας καταγράφηκε το 1689. Σκεφτείτε τα πρότυπα ομορφιάς τότε, φυσικά δεν ήταν οι πολύ αδύνατες κοπέλες. Οπότε αυτό και μόνο απαντά στο ερώτημα. Τα πρότυπα ομορφιάς αλλάζουν συνεχώς, οπότε μπορεί να είναι ένας λόγος που κάποιοι νόσησαν αλλά δεν μπορεί είναι ο πρωταρχικός και δεν αφορά τους πάντες.

Παρότι έχουμε ακούσει και διαβάσει πολλά, δεν έχουμε καταφέρει να σκιαγραφήσουμε αυτούς τους ανθρώπους και να βρούμε τα βασικά χαρακτηριστικά τους. Πιστεύουν όντως ότι έχουν περισσότερα κιλά από ό,τι στην πραγματικότητα; Και τι μπορεί να σκέφτονται και να αισθάνονται;

Μιλάμε για διαταραχή. Οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούν να αντιληφθούν το πρόβλημα ούτε και αυτό που βλέπουν οι γύρω τους. Όντας διαταραγμένοι, έχουν μια στρεβλωμένη εικόνα σώματος στο μυαλό τους, δεν βλέπουν τον εαυτό τους απλά με περισσότερα κιλά, αλλά σαν κάτι τελείως διαφορετικό από αυτό που όντως είναι. Τώρα όσον αφορά τα συναισθήματα που υπάρχουν, στην ανορεξία είναι κυρίως φόβος και στην βουλιμία ντροπή. Αυτά, όντας πολύ έντονα συναισθήματα, κρύβονται πίσω από κάθε σκέψη. Δύο είναι τα βασικά επίθετα που περιγράφουν το προφίλ αυτών των ανθρώπων: εμμονικοί και πάρα πολύ ελεγκτικοί. Αρχικά έχουν μια εμμονική σκέψη σχετικά με το φαγητό. Αποσύρονται από όλες τις δραστηριότητες καθώς τα πάντα σχετίζονται με το φαγητό και την αποφυγή του. Από την άλλη μεριά, σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό, οι ανορεξικοί έχουν πολύ μεγάλη ανάγκη να ελέγχουν τα πράγματα. Συνήθως, για παράδειγμα, είναι πολύ καλές/οι μαθήτριες/τές, έχουν μεγάλο αυτοέλεγχο, ελέγχουν τα πάντα, ξέρουνε, μετράνε τα πράγματα με βαθμούς, με κιλά, με μεγέθη για να μπορούν να οργανώσουν το χάος που υπάρχει μέσα τους. Υπάρχει τόσο μεγάλη ανάγκη να οργανώσουν τον εαυτό τους, τα συναισθήματα τους, που όλο αυτό τους κατακλύζει και δεν σκέφτονται τίποτα άλλο. Τέλος, φαίνεται ότι το αίσθημα της ικανοποίησης δεν έρχεται ποτέ σε κανέναν από τους πάσχοντες. Αυτό συμβαίνει διότι βλέπουν τη βελτίωση τους ως μηδενική. Στόχος τους είναι να χάνουν συνεχώς και άλλα κιλά. Το γεγονός ότι δεν καλύπτουν μια τόσο βασική ανάγκη όπως το φαγητό, τους στερεί κάθε αίσθημα ευφορίας, οπότε είναι λογικό να μην νιώθουν ποτέ ικανοποιημένοι με το βάρος τους και χαρούμενοι με τα κιλά που έχουν χάσει.

Είπατε ότι ένα χαρακτηριστικό των ανθρώπων που πάσχουν από διατροφική διαταραχή είναι η απομάκρυνση τους από κάθε δραστηριότητα. Αυτό δεν επηρεάζει άμεσα και σε μεγάλο βαθμό την κοινωνική ζωή τους;

Ναι φυσικά όλο αυτό επηρεάζει την κοινωνική ζωή ενός ατόμου. Ένας βουλητικός για παράδειγμα, δεν θα βγει εύκολα με τους άλλους για φαγητό, γιατί μόλις φάει θα θέλει να κάνει εμετό και δεν θα μπορεί εύκολα να το κάνει αυτό έξω. Ή ένας ανορεκτικός θα αποφύγει μία πρόσκληση για φαγητό. Οπότε και οι δύο απομακρύνονται από την κοινωνική ζωή. Επίσης, σιγά σιγά αυτός που έχει ανορεξία, χάνει δυνάμεις, οπότε απομακρύνεται και για λόγους πρακτικούς. Ακόμη είναι η εμφάνιση. Ένας άνθρωπος με αυτή την ασθένεια, από ένα σημείο και μετά είναι μία φιγούρα που προκαλεί εντύπωση στους άλλους. Τέλος είναι το ζήτημα της επαφής, της σωματικής επαφής. Επειδή είναι άνθρωποι που ασχολούνται πάρα πολύ με το σώμα τους, αποκλείουν ακόμη και αυτό. Δεν αφήνουν χώρο να τους αγγίξει κάποιος, να έρθουν κοντά με κάποιον.

Από τα περιστατικά που έχουμε συναντήσει στην έρευνα μας, έχουμε παρατηρήσει ότι από όσους θεραπεύονται σχεδόν το 80% υποτροπιάζει μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Οπότε θα θέλαμε να γνωρίσουμε τη μέθοδο μιας ουσιαστικής αποκατάστασης και αν είναι όντως τόσο δύσκολη η αντιμετώπιση.

Τα άτομα, που υποτροπιάζουν έχουν την τάση να επιστρέφουν στην οικεία συμπεριφορά, εκείνη δηλαδή που ήξεραν, καθώς είναι κατά κάποιο τρόπο εξαρτημένα από αυτή. Μια σωστή θεραπεία ξεκινά από την επαναφορά της σωματικής υγείας και μετά ακολουθεί η ψυχοθεραπεία. Πρώτο και βασικότερο στάδιο της αποκατάστασης είναι να επανέλθει το σώμα σε ένα φυσιολογικό βάρος. Αν δεν γίνει αυτό δεν μπορεί να προχωρήσει στα υπόλοιπα, στα οποία εμπλέκονται όλοι, γιατροί, οικογένεια και φίλοι. Η θεραπεία γίνεται από ομάδα ιατρών, ψυχολόγων, παιδοψυχίατρων και διατροφολόγων, ειδικά όταν πρόκειται για ένα πολύ προχωρημένο στάδιο. Το μεγάλο χρονικό διάστημα που συνήθως έχει μεσολαβήσει μέχρι την έκκληση σε βοήθεια κάνει τη θεραπεία μια μακροχρόνια και επίπονη διαδικασία. Το άτομο θα πρέπει να καταβάλει μεγάλη προσπάθεια για να καταναλώσει κάποια γεύματα, έστω και μικρά. Αυτό θα γίνει σταδιακά και μόνο αν συνεργαστεί με τους ειδικούς. Δηλαδή να μην πηγαίνει απλώς στο γιατρό αλλά να μπορέσει να αλλάξει ουσιαστικά τη συμπεριφορά του, στην οποία είναι εθισμένο.

Αναφέρατε πριν την οικογένεια στο κομμάτι της θεραπείας. Μπορούν οι γονείς να μπουν μέσα στο πρόβλημα και να καταλάβουν τι συμβαίνει στο παιδί τους; Και πως μπορούν να βοηθήσουν;

Οι γονείς είναι πραγματικά μέσα στο πρόβλημα όταν αρχίζει να γίνεται πρόβλημα όλο αυτό. Δεν είναι απαραίτητα οι κατάλληλοι άνθρωποι για να μεταφέρουν το παιδί σε ειδικό αν δεν πάρουν οι ίδιοι βοήθεια πρώτα. Θα χρειαστεί δηλαδή να απευθυνθεί όλη η οικογένεια σε έναν ειδικό. Αφού οι γονείς σίγουρα αποτελούν βασικό παράγοντα, για να βοηθήσουν θα πρέπει οι ίδιοι να μάθουν να διαχειρίζονται τον θυμό που προκαλεί όλο αυτό, την απόγνωση και τα πολύ έντονα συναισθήματα, τα οποία συχνά εκφράζουν τα λόγια τους όπως: «μα δεν θέλει να φάει», «δεν με λυπάται καθόλου», «μόνο τον εαυτό του σκέφτεται». Όλα αυτά θυματοποιούν τον άνθρωπο που έχει μία τέτοια διαταραχή, ο οποίος δεν το κάνει από επιλογή. Για να τα διαχειριστεί και να τα καταλάβει όλα αυτά ένας γονιός θα πρέπει να απευθυνθεί και ο ίδιος σε ειδικό γιατί αλλιώς μπορεί προκαλέσει μεγαλύτερο πρόβλημα. Σε ό,τι αφορά το κομμάτι της θεραπείας του παιδιού, εμπλέκονται και οι γονείς και όλη η οικογένεια πολλές φορές, ειδικά όταν μιλάμε για τις συνήθειες του παιδιού. Σε μία θεραπευτική συνεδρία θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να φέρουν το φαγητό τους και να φάνε όλοι μαζί, ώστε οι ειδικοί παρατηρήσουν πώς τρώνε και να βοηθήσουν την οικογένεια να μετακινηθεί προς μία κατεύθυνση πιο στηρικτική προς το άτομο που νοσεί.

Ένας άνθρωπος που βιώνει κάτι τέτοιο σίγουρα χρειάζεται δίπλα του κάποιον πέρα από την οικογένειά του που θα είναι δυνατός, σταθερός, θα τον νοιάζεται πολύ και θα περνάει μαζί του όλο αυτό. Όμως επειδή μιλάμε για διαταραχή, πόσο εύκολο είναι κάποιος να βοηθήσει ουσιαστικά τον πάσχοντα και να τονώσει την αυτοπεποίθησή του και πως μπορεί κάποιος να το πετύχει αυτό;

Βάζετε κάτι πολύ σημαντικό. Είναι γεγονός ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να καταφέρουν πολλά μόνοι τους, οπότε είναι σημαντικό αν υπάρχει έστω και ένας άνθρωπος ο οποίος να μας κάνει να νιώθουμε καλά, να επενδύουμε σε αυτόν και να επενδύει και εκείνος σε εμάς. Από την στιγμή που υπάρχει κάποιος φίλος οι πάσχοντες έχουν από κάπου να κρατηθούν αν και είναι πολύ δύσκολο για τον φίλο να χειριστεί σωστά την κατάσταση. Αρχικά, δεν ξεκινάς ποτέ με το να του πεις τι καλός που είσαι και τι όμορφος. Τα θετικά σχόλια φαίνεται να μην είναι τόσο αποτελεσματικά. Οι πάσχοντες δεν ανταποκρίνονται. Όταν φτάσουν στο σημείο να ζητήσουν βοήθεια και να αρχίσουν τη θεραπεία, το να τονώσεις την αυτοπεποίθηση τους είναι το τελευταίο. Προέχουν άλλα πράγματα. Αυτό που μπορείς να κάνεις σαν φίλος του είναι να μην προσπαθήσεις να του πεις ότι είναι ωραίος, αδύνατος ή γενικά να ασχοληθείς με το φαγητό. Γιατί αν επιλέξεις να μιλάς για το φαγητό, θα είναι μόνο για το φαγητό η συζήτηση. Μπαίνεις και εσύ στον φαύλο κύκλο που έχει φτιάξει ο πάσχοντας και σε καμία περίπτωση αυτό δεν θα βοηθήσει, αφού αν μείνεις στο τελείως δυσλειτουργικό κομμάτι ότι αυτός ο άνθρωπος δεν τρώει, δεν θα φάει τίποτα. Οπότε ως φίλος του αυτό που πρέπει να κάνεις είναι να δεχτείς την πρόκληση που εμφανίζεται και να καταλάβεις αν μπορείς να δεις έναν άνθρωπο πέρα από αυτό που βλέπεις, γιατί η εικόνα αυτή είναι πολύ έντονη. Όταν βλέπεις έναν άνθρωπο πάρα πολύ αδύνατο σε ζορίζει και σένα, οπότε το να μπορείς να δεις πέρα από αυτή την εικόνα, πέρα από το σώμα και τη διατροφή και να τον αναγνωρίσεις ως άνθρωπο που έχει και άλλα πράγματα να σου δώσει, είναι σημαντικό. Επίσης σημαντικό είναι να κατανοήσεις ότι οι άνθρωποι είμαστε πολλά πράγματα μαζί, έχουμε και τα προβλήματά μας έχουμε και τα θετικά μας στοιχεία. Για παράδειγμα, είπαμε πριν ότι οι ανορεκτικοί είναι συνήθως πολύ έξυπνοι άνθρωποι οπότε έχει πολύ μεγάλη αξία και σημασία να απευθυνθείς στο κομμάτι του, να μιλήσετε για διαβάσματα, μουσικές κ.α., κάνοντας τον άλλον να σκεφτεί κάτι άλλο, να σπάσει αυτή η εμμονική σχέση που έχει με το φαγητό και θα ανακουφιστεί πέρα και έξω από το φαγητό.

Πριν, μιλώντας για τη συμπεριφορά αυτών που νοσούν, είπαμε ότι συνήθως απομακρύνονται τελείως από τις όποιες σχέσεις έχουν με τους άλλους. Αυτό πρακτικά δεν απωθεί τους φίλους που θέλουν να βοηθήσουν;

Ο πάσχων χρειάζεται κυρίως ειδική βοήθεια ώστε να επανέλθει και πολλές φορές χρειάζεται να απομακρυνθεί από το οικείο περιβάλλον του και να πάει σε ένα άλλο, για πολύ χρόνο ώστε να μπορέσει να αλλάξει. Τις περισσότερες φορές η απομάκρυνση είναι κομμάτι της θεραπείας.
Όμως ο φίλος όταν υπάρχει χρειάζεται αν και στο διάστημα της θεραπείας δεν συνδέονται τόσο πολύ οι φίλοι μεταξύ τους, αφού ο πάσχων κρύβει ένα τεράστιο κομμάτι του εαυτού του, με το οποίο δεν νιώθει άνετα. Όμως εκεί είναι το μεγάλο στοίχημα του φίλου που πραγματικά θέλει να είναι εκεί. Όταν βλέπουμε έναν άνθρωπο να απομακρύνεται η λύση δεν είναι να απομακρυνθούμε και εμείς, αλλά να βρούμε έναν κοινό δρόμο που μπορούμε να περπατήσουμε μαζί. Στη ουσία το θέμα σε μία φιλική σχέση δεν είναι να ανοιχτεί ο άρρωστος και να σου πει τα πάντα, είναι να μπορείς να υπάρχεις δίπλα του γνωρίζοντας ότι ένα κομμάτι του είναι λίγο πιο κρυφό. Δείχνοντας ότι είσαι εκεί με τον τρόπο αυτό, μπορεί κάποια στιγμή να βοηθήσεις με τη συμπεριφορά σου να ανοιχτεί ο άλλος εν τέλει. Φυσικά μην ξεχνάμε ότι όλο αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο για τους φίλους γιατί και αυτοί θα χρειαστεί να προστατεύσουν τον εαυτό τους. Σκεφτείτε κάποιον φίλο ο οποίος αντιμετωπίζει κάτι πολύ δύσκολο. Αυτό σε επηρεάζει συναισθηματικά, εκνευρίζεσαι με αυτά που ίσως κάνει στον εαυτό του, φοβάσαι αν θα τα καταφέρει, μπορεί ακόμα να θυμώσεις γιατί νομίζεις ότι φέρεται εγωιστικά. Αυτός όμως που νοσεί δεν σκέφτεται λογικά όταν βάζει τον εαυτό του σε αυτή τη διαδικασία. Οι φίλοι χρειάζεται να υπάρχουν δίπλα αλλά θα πρέπει και αυτοί να προστατευτούν, γιατί τα συναισθήματα είναι πάρα πολύ έντονα.

Υπάρχει κάτι που θα θέλατε να συμβουλέψετε τον κόσμο και κάτι που θα βάζατε ως κατακλείδα της συνέντευξης;

Νομίζω πως είναι σημαντικό να κρατήσουμε ότι όλοι οι άνθρωποι έχουμε πολλές πλευρές. Το στοίχημα είναι να μπορούμε να δούμε τις διαφορετικές πλευρές του εαυτού μας και των άλλων και να είμαστε προσεκτικοί. Οι διατροφικές διαταραχές δεν ακούγονται στα media πολύ, νομίζω το αποφεύγουμε και εμείς οι ίδιοι ως θέμα. Όμως, όπως είδατε, η έναρξη μπορεί να είναι κάτι που όλοι έχουμε περάσει. Αν νιώσουμε λοιπόν ότι κάτι δεν πάει καλά στη συμπεριφορά μας και στη διατροφή μας, θα πρέπει να έχουμε στο νου μας όλα αυτά που συζητήσαμε και να απευθυνθούμε σε κάποιον ενήλικα που να μπορεί να μας βοηθήσει.

____________

Στην επεξεργασία του κειμένου σημαντική ήταν η βοήθεια και των υπολοίπων μελών της ομάδας: της Μαριτίνας Δερμάνη, της Ευφροσύνης Ηλιάδη, του Γρηγόρη Θανάτη, της Αγγελικής Κανιτσέρη, του Ρετζίνο Καντένα.

Πηγές εικόνων:

1. https://www.vita.gr/wp-content/uploads/2018/09/27597126_shutterstock_407594539-768×576.jpg

2. https://ayoqq.org/images/anorexia-drawing-illustration-8.jpg

3.https://www.health.harvard.edu/media/content/images/body-image-anorexia-eating-disorder-iStock-666337590.jpg

4. http://www.etrafika.net/slike/2017/07/12819448_1031302850298010_767662467406470709_o-594257acba033__880.jpg

5. https://img.culturacolectiva.com/content/2017/03/begnell-eating-disorder-illustrations-me-and-my-ed-w636-h600.png

6. https://i.dailymail.co.uk/i/pix/2015/06/26/14/29FDB1ED00000578-3140312-The_fine_art_student_would_fill_her_sketchbook_with_hundreds_of_-m-12_1435326781339.jpg

7. https://data.whicdn.com/images/56867331/large.jpg

2 Σχόλια

  1. Κείμενο και εικόνες σε αρμονικό συνδυασμό, περιγράφουν τη σοβαρότητα μιας ασθένειας που όλο και περισσότερο απλώνεται, ιδιαίτερα στις νεότερες ηλικίες. Συγχαρητήρια στις μαθήτριες που ανέλαβαν το βαρύ έργο να μεταφέρουν τη συνέντευξη (μια συνέντευξη ποταμό!) σε γραπτή μορφή, αλλά και για την ακρίβεια των ερωτημάτων που έθεσαν στις δύο ψυχολόγους.

Γράψτε απάντηση στο Έλενα Τσίκιζα Ακύρωση απάντησης

Η ηλ. διεύθυνσή σας δεν δημοσιεύεται.


*


Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.