ΓΡΑΦΟΥΝ: Η ΜΥΡΤΩ ΒΑΜΒΑΚΑ ΚΑΙ Η ΣΜΑΡΑΓΔΑ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ.
Στο θέατρο Άνεσις, σκηνή Νίκος Βουτσινάς, παρουσιάζεται η παράσταση «Το άνθος του γιαλού», η οποία αποτελείται από τα διηγήματα: «Το μοιρολόγι της φώκιας», «Έρως- Ήρως» και «Άνθος του γιαλού» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Τα έργα προσαρμόστηκαν θεατρικά από τον Ερρίκο Μπελιέ, με τις σκηνοθετικές οδηγίες της Μάνιας Παπαδημητρίου. Ο Λουδοβίκος των Ανωγείων μελοποίησε ειδικά για την παράσταση το τραγούδι «Μοιρολόγι της Φώκιας», το οποίο και ερμηνεύει.
Εμείς, γνωρίζοντας πως φέτος τιμούσαμε τον Παπαδιαμάντη και αφού είχαμε πληροφορηθεί για την παράσταση θελήσαμε, ως λάτρεις του καλού θεάματος και του θεάτρου, να την παρακολουθήσουμε. Οι εντυπώσεις ήταν οι καλύτερες και ο ενθουσιασμός απερίγραπτος, ύστερα από την εξαιρετική ερμηνεία του πρωταγωνιστή Τάκη Χρυσικάκου, ο οποίος κατόρθωσε να αποδώσει με έναν μοναδικό τρόπο όλους τους διαφορετικούς χαρακτήρες των διηγημάτων.
Συνεπαρμένες λοιπόν, ζητήσαμε από τον κύριο Χρυσικάκο να μας παραχωρήσει μια συνέντευξη, και αυτός με μεγάλη προθυμία δέχτηκε, αποτελώντας εξαίρεση την ώρα που οι περισσότεροι καλλιτέχνες επιλέγουν να δίνουν συνεντεύξεις μόνο στην τηλεόραση και σε έντυπα που προβάλλουν το σύγχρονο lifestyle και όχι την ποιότητα του θεάτρου και της τέχνης γενικότερα. Τον ευχαριστούμε θερμά .
ΕΡ. Τι σας έκανε να πιστέψετε πως στις μέρες μας ο Παπαδιαμάντης θα είχε απήχηση στο κοινό;
Τ. ΧΡ. Είναι μια δουλειά, που έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια, από λογοτεχνικά κείμενα. Ξεκινώντας από τον Βιζυηνό με το «Αμάρτημα της μητρός μου», κατόπιν πέρασα στον Παπαδιαμάντη, καθώς είναι ένας λογοτέχνης που παίζεται και ξαναπαίζεται, λόγω μεγάλης απήχησης. Επίσης ασχολήθηκα με τον «Καιρό των χρυσανθέμων» του Μάνου Ελευθερίου. Κοινός παρανομαστής σε όλα είναι ο λόγος. Τόσο στον Παπαδιαμάντη όσο και στον Βιζυηνό, αλλά και στον Μάνο Ελευθερίου ο λόγος είναι ποιητικός και έντεχνος. Η δική μου θέση και προσπάθεια είναι, σε μια εποχή που έχει ελαχιστοποιηθεί ο λόγος και είναι κωδικοποιημένος, ιδιαίτερα στη νεολαία, να ξανακοιτάξουμε το θέμα του λόγου. Πιστεύω, όπως λέει και ο Ελύτης, πως η πατρίδα μου είναι «ο λόγος». Εμείς έχουμε και ένα λόγο παραπάνω, καθώς οι ρίζες των περισσότερων λέξεων παγκόσμια είναι ελληνικές, δηλαδή είναι δανεισμένες από εμάς. Ο Παπαδιαμάντης έχει τον περισσότερο πλούτο λόγου. Έχει 13.500 λέξεις από την καθαρεύουσα, τη δημοτική, τις ντοπιολαλιές καθώς και αρκετές δικές του λέξεις (=φτιαγμένες από τον ίδιο).
ΕΡ. Θεωρείτε ότι είναι ανασταλτικός παράγοντας για τη νεολαία, το γεγονός πως ο Παπαδιαμάντης χρησιμοποιεί στα έργα του κυρίως την καθαρεύουσα;
Τ. ΧΡ. Ναι. Το έχω παρατηρήσει, διότι εκτός από το θέατρο, δίνουμε παραστάσεις και σε σχολεία. Βγαίνω στην αρχή, τους μιλάω και εξηγώ κάποια πράγματα. Είναι δύσκολο πράγμα οι έφηβοι να καθίσουν ήσυχοι, ιδιαίτερα αν είναι «μάζα». Όταν είναι με τους γονείς τους ή με μια παρέα θα συμπεριφερθούν κανονικά. Όταν όμως είναι ολόκληρη τάξη θα μετατρέψουν το θέατρο σε γήπεδο, καθώς ο ένας προσπαθεί να αποδείξει στον άλλο πόσο πιο έξυπνος ή μάγκας είναι. Αυτό που έχω παρατηρήσει είναι ότι ξεκινάει δύσκολα και μπορεί να αγριέψω λιγάκι στην αρχή, αλλά στο τέλος έρχονται οι καθηγητές και μου λένε: «Πρώτη φορά είδαμε τα παιδιά μας να είναι τόσο ήσυχα». Αυτό σημαίνει πως όταν βγαίνεις στη σκηνή πρέπει να πείσεις το θεατή, διότι η ανάγκη των νέων στις μέρες μας είναι τα πρότυπα. Έχει ξεφτιλιστεί το σύμπαν και ο νέος δεν έχει πού να στραφεί και να πει: «Να αυτός κάνει σωστά τη δουλειά του αυτός είναι τίμιος…». Αυτός είναι ο λόγος που «κάνω» Παπαδιαμάντη.
ΕΡ. Θα μπορούσαν να είχαν μεταφραστεί τα κείμενα του Παπαδιαμάντη στη νέα ελληνική;
Τ. ΧΡ. Έγινε μια προσπάθεια να μεταφράσουν αυτά τα κείμενα, δηλαδή να απλουστεύσουμε πάλι τα πράγματα. Επειδή σήμερα το κουβεντιάζαμε με τον Λουδοβίκο των Ανωγείων, που λέει τα τραγούδια στην αρχή, όταν παίξαμε στα Υακύνθια του είπε ένας βοσκός : «Κατάλαβα όλο το έργο, αλλά δεν κατάλαβα λέξη». Καταλάβαινε το νόημα και δεν καταλάβαινε τις λεξεις. Όπως θα παρατηρήσατε κι εσείς με την παράσταση που είδατε, μπορεί να μην ξέρατε κάποια λέξη, το νόημα όμως βγαίνει πεντακάθαρα, αρκεί να προσέξετε και να συγκεντρωθείτε σε αυτό που βλέπετε.
ΕΡ. Πως καταφέρνετε να αποδώσετε στο θεατή όλες αυτές τις εικόνες του έργου, παρόλο που παίζετε όλο το έργο μόνος σας, δηλαδή χωρίς άλλους ηθοποιούς και ιδιαίτερα σκηνικά;
Τ. ΧΡ. Αυτό το είδος που κάνουμε, δηλαδή η θεατροποιημένη ποίηση, δίνει στο θεατή την ευκαιρία να μην δει πρόσωπα. Δηλαδή αν δείξεις στο θεατή τους ηθοποιούς και ένα σκηνικό είναι συγκεκριμμένες οι εικόνες που θα του δημιουργηθούν, δηλαδή αυτές που θα έχεις φτιάξει εσύ. Ενώ έτσι του δίνεται η ελευθερία να πάει σε μνήμες δικές του, βοηθώντας τη φαντασία του να αρχίσει να δουλεύει κατά τις αναφορές που της έχει δώσει. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να ταξιδέψει το θεατή και να τον κάνει να αρχίσει να ζει αυτά που βλέπει.
ΕΡ. Πως αντιμετωπίζατε τον Παπαδιαμάντη ως μαθητης και πως τώρα;
Τ. ΧΡ. Θα σας πω αυτό που λέω πολλές φορές στα παιδιά, όταν κάνουμε παράσταση σε γυμνάσια και λύκεια. Όταν ήμουν στην ηλικία σας από τα πιο δύσκολα μαθήματα που είχα ήταν τα αρχαία. Δεν καταλάβαινα τίποτα, δηλαδή μου ήταν βάσανο. Μέχρι που έτυχε να πάω στην Επίδαυρο για να παρακολουθήσω μια παράσταση. Αργότερα στο Εθνικό Θέατρο, στο Ηρώδειο κλπ. Εκεί ξεκαθάρισαν όλα. Με αφορμή αυτό το παράδειγμα, πιστεύω πως αφού συναντήσετε κάποια στιγμή τον Παπαδιαμάντη στην ύλη σας, δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο για την κατανόηση του από το να δείτε αυτή την παράσταση.
ΕΡ. Για καλύτερη απόδοση στην ερμηνεία σας, χρειαστήκατε μια περαιτέρω μελέτη πάνω στα έργα του Παπαδιαμάντη;
Τ. ΧΡ. Για να μπορέσω να κάνω κτήμα μου και γλώσσα δική μου τα λόγια του, -γιατί αν προσέξατε δεν μιλάω αυτή τη γλώσσα σαν να είναι κάτι ξένο για μένα- τα έλεγα ακόμα και στον ύπνο μου. Θέλω να πω, πως για να κάνεις κάτι καλά πρέπει να το αγαπάς πάρα πολύ. Επομένως δεν υπάρχει τίποτα αδύνατο. Το αδύνατο γίνεται δυνατό.
ΕΡ. Παρατηρήσαμε μια συγκίνηση κατά τη διάρκεια της ερμηνείας. Είναι κομμάτι της υποκριτικής σας ικανότητας ή κατι που αισθανόσασταν;
Τ. ΧΡ. Δεν θέλω να συγκινούμαι, για να μπορώ να κοντρολάρω τα συναισθήματά μου και να τα κατευθύνω στο κοινό. Πρέπει να είσαι κυρίαρχος. Τη συγκίνηση τη νιώθω για τα κείμενα του Παπαδιαμάντη. Δηλαδή συγκινούμαι εγώ ο ίδιος, δεν έχει να κάνει με τον ηθοποιό, έχει να κάνει με μένα. Με μένα τον Τάκη.
ΕΡ. Παρόλο που όλοι βιώνουμε μια δύσκολη οικονομική κατάσταση, παρατηρούμε πως ο κόσμος παρακολουθεί θέατρο και ειδικά φέτος έχει αυξηθεί το ποσοστό των θεατών. Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό;
Τ. ΧΡ. Κατ? αρχήν έχει πέσει πολύ η τηλεόραση, δεν κάνει νέες παραγωγές και ούτε προσφέρει ενδιαφέροντα προγράμματα, ώστε να κρατάει τον κόσμο στα σπίτια. Επίσης έχει μειωθεί πολύ η τιμή του εισιτηρίου του θεάτρου. Ουσιαστικά πουλάνε εισιτήρια σε μισή τιμή. Επιπλέον το κόστος είναι σαν να πηγαίνεις στον κινηματογράφο και βλέπεις μια παράσταση. Όλα αυτά έχουν συμβάλλει ώστε το θέατρο να πηγαίνει καλά. Επιπλέον σε εποχές κρίσης, πάντα το ζωντανό θέαμα πάει καλά, γιατί το έχει ανάγκη ο κόσμος.
ΕΡ. Μπορείτε να μας επισημάνετε τις διαφορές ανάμεσα στο θέατρο και τον κινηματογράφο;
Τ. ΧΡ. Το θέατρο είναι ο λόγος,ενώ στον κινηματογράφο είναι η εικόνα που μετράει. Έτσι το σημαντικό πρόσωπο στον κινηματογράφο είναι ο σκηνοθέτης. Ένας σκηνοθέτης μπορεί να πάρει ασήμαντους ηθοποιούς ή μη ηθοποιούς και να κάνει μια μεγαλειώδη ταινία. Ενώ στο θέατρο είναι ο λόγος, δηλαδή ο ηθοποιός. Ότι γίνεται, γίνεται ζωντανά, μια και μοναδική φορά.
ΕΡ. Παρατηρείτε διαφορές στην ερμηνεία σας από παράσταση σε παράσταση;
Τ. ΧΡ. Στην απόδοση έχεις ένα στάνταρ.Από εκεί και πέρα, μπορεί τη μια μέρα να είσαι καλύτερος ενώ την άλλη να μην είσαι τόσο. Εγώ σκέφτομαι το εξής ?Για μένα είναι η εκατοστή παράσταση, αλλά γι? αυτόν που είναι από κάτω είναι η πρώτη. Άρα εγώ πρέπει να είμαι καλός κάθε μέρα?.
ΕΡ. Είναι δύσκολο για ένα νέο σήμερα να ακολουθήσει το θέατρο. Γιατί άραγε να συμβαίνει αυτό;
Τ. ΧΡ. Πράγματι είναι εξαιρετικά δύσκολο. Υπάρχει μια βιομηχανία ονείρων, που είναι οι άπειρες σχολές και υπάρχουν απλά για να βγάζουν χρήματα αυτοί που τις έχουν. Ελάχιστες προσφέρουν πραγματικά παιδεία και δεν υπάρχει άδεια άσκησης επαγγέλματος, δηλαδή είναι ανοιχτό επάγγελμα. Άρα δεν είναι επάγγελμα. Ο καθένας μπορεί να λέγεται ηθοποιός και να παίζει οπουδήποτε. Άρα υπάρχει μια υπερπροσφορά. Οι περισσότεροι νέοι ηθοποιοί πάνε σε θέατρα, παίζουν παραστάσεις και σχεδόν δεν πληρώνονται, με κόστος τον δικό τους κόπο. Ο κόσμος δείχνει να είναι στην κατάσταση που είναι, γιατί του έχουν πάρει την ελπίδα. Όμως θέλω να μιλήσω σε εσάς. Όσο δύσκολα και αν είναι τα πράγματα εσείς είστε το μέλλον. Αυτό δεν μπορεί να σας το στερήσει κανείς. Καμιά γεροντοκρατική αντίληψη και κοινωνία. Οι μεγαλύτεροι δεν αφήνουν με τίποτα το νέο. Όμως για να γεννηθεί το νέο πρέπει να πεθάνει το παλιό. Αυτός είναι ο νόμος της φύσης. Επομένως ότι και να σας λένε εσείς προχωράτε,.εμείς θα φύγουμε αύριο μεθαύριο.Το μέλλον είστε εσείς. Εσείς θα αλλάξετε τα πράγματα. Το χειρότερο πράγμα που μπορεί να κάνει κανείς είναι να απογοητεύει νέους ανθρώπους, βάζοντας υψηλό βαθμό δυσκολίας. Επειδή υπήρξα πολλά χρόνια δάσκαλος πιστεύω πως οι αποτυχημένοι είναι αυτοί που απογοητεύουν τα παιδιά, διότι από θέση ισχύος δεν μπορώ να πω πως εσύ δεν μπορείς να γίνεις ηθοποιός. Εγώ αύριο θα φύγω, δεν θα μπορώ να παίζω, θα πεθάνω. Δεν θα υπάρχει δηλαδή θέατρο μετά από εμένα; Απλά ισχύει αυτό που είπα και πριν. Πολύ καλή παιδεία, ώστε από την υπερπροσφορά που υπάρχει να ξεχωρίσεις. Εγώ δεν πιστεύω στο ταλέντο, πιστεύω στη δουλειά. Βεβαίως να έχεις κάποια στοιχειώδη ικανότητα για αυτά που κάνεις. Αλλά μέχρι εκεί. Σε αυτά τα δεκαπέντε χρόνια που ήμουν δάσκαλος, είδα παιδιά τα οποία είχαν πολλά προσόντα και δεν κάνανε τίποτα. Και άλλα παιδιά με λιγότερα προσόντα και περισσότερη θέληση και αγάπη που πετύχανε. Το θέατρο δεν είναι όπως το τραγούδι, που είναι ένα θείο δώρο να έχεις μια φοβερή φωνή ή να μπορείς να γράφεις μια και έξω ένα τραγούδι. Εμείς είμαστε εκτελεστές. Δεν είμαστε δημιουργοί. Δεν είμαστε σαν τους συγγραφείς, ποιητές κλπ. Και στο θέατρο δεν γράφουμε εμείς το έργο. Εμείς παίζουμε. Εμείς είμαστε εκτελεστές και καλούμαστε να είμαστε καλοί εκτελεστές και όχι να «εκτελούμε το έργο». Τίποτα δεν πάει χαμένο. Η ευκαιρία θα έρθει. Αρκεί εσύ να είσαι έτοιμος. Και όταν θα έρθει η ευκαιρία, να έχεις δουλέψει τόσο, ώστε να την αρπάξεις και να είναι η αρχή μιας καριέρας!
Φωτογραφίες: http://www.viva.gr/tickets/theatre/anthos_gialou/
.jpg){kind=link}
Υποβολή απάντησης