ΓΡΑΦΕΙ: Ο ΝΙΚΟΣ ΣΤΕΜΠΙΛΗΣ.
Η ευρωπαϊκή επικαιρότητα των τελευταίων εβδομάδων στρέφεται γύρω από την προσφυγική κρίση – και δικαίως. Η μετακίνηση τόσο μεγάλων πληθυσμών είναι ένα τεράστιο θέμα. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες γίνεται οφείλουν να απασχολήσουν τη διεθνή κοινότητα και το θέμα επιβάλλεται να συζητηθεί εκτενώς. Οι συμπλοκές στη Συρία ξεκίνησαν την άνοιξη του 2011 με τη μορφή διαδηλώσεων. Σύντομα εξελίχθηκαν σε εμφύλιο πόλεμο με την κυβέρνηση Άσαντ να ελέγχει μόνο το 30-40% των εδαφών μόλις τον Ιούλιο του 2013. Μέχρι και το 2013 667 χιλιάδες πρόσφυγες μετακινήθηκαν στο Λίβανο, μία χώρα με λιγότερο από 5 εκ. πληθυσμό. Συνολικά, μέχρι τον Μάρτιο του 2015 είχε μετακινηθεί πληθυσμός ισοδύναμος της Ελλάδας είτε στο εσωτερικό είτε σε χώρες όπως η Τουρκία, ο Λίβανος και η Ιορδανία. Ένα σχετικά μικρό μέρος αυτών των ανθρώπων πέρασαν και περνούν καθημερινά και από την Ελλάδα.
Πότε, όμως, άρχισε το θέμα να απασχολεί τους Έλληνες; Για μεγάλο διάστημα οι ειδήσεις από τα μέρη εκείνα ήταν ένα από τα πολλά θέματα των ειδησεογραφικών εκπομπών και δελτίων μόνο όταν γινόντουσαν μεγάλα γεγονότα που θα πουλούσαν, όπως η καταστροφή αρχαίων μνημείων ή μερικές από τις κτηνώδεις εκτελέσεις. Το προσφυγικό ζήτημα ήταν δευτερεύουσας σημασίας και συνήθως δεν αναφερόταν καν. Το σκηνικό αυτό άλλαξε, όταν από την Τουρκία άρχισαν να έρχονται στα ελληνικά νησιά πρόσφυγες με τελικό προορισμό τις βόρειες ευρωπαϊκές χώρες. Μόνο τότε, και κυρίως όταν άρχισαν να καταφθάνουν στην Αθήνα, επειδή η κατάσταση στα νησιά γινόταν ανυπόφορη, έγινε το πρόβλημα αυτό θέμα στις καθημερινές συζητήσεις και της πρωτεύουσας.
Αυτός ο μηχανισμός βέβαια, ότι δηλαδή όσα δεν είναι κοντά μου στο χώρο και στο χρόνο δε με αφορούν, έχει πάμπολλες εφαρμογές στην καθημερινή μας ζωή. Όταν για παράδειγμα ήταν σε ύφεση η κρίση στην Ουκρανία, ελάχιστοι άνθρωποι ήταν ενημερωμένοι για το θέμα. Πέραν όμως της ενημέρωσης, και ίσως πιο σημαντικός, είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε προβλήματά μας μέσω αυτού του μηχανισμού . Όλοι οι καπνιστές είναι ενήμεροι για τις επιπτώσεις του τσιγάρου στην υγεία τους, οι οποίες όμως είναι μακροπρόθεσμες, οπότε και τις αγνοούν, μέχρι ο γιατρός τους να διαγνώσει ένα μεγάλο πρόβλημα και ως δια μαγείας να βάλουν τέλος στη βλαβερή συνήθεια. Πριν από μερικά χρόνια, όταν η ελληνική οικονομία κατανάλωνε δάνεια και το βιoτικό επίπεδο των Ελλήνων είχε ανέβει, ήταν εύκολο σε όλους να σκεφτούν ότι τα λεφτά (που δε μας χαρίζονταν, αλλά δανειζόμασταν) θα έπρεπε να τα ξεπληρώσουμε κάποτε (και αυτή η στιγμή ήρθε τώρα).
Εκτός από τη διάσταση του χρόνου, η απόσταση επιδρά με τον ίδιο τρόπο και σε ό,τι απέχει πολύ στο χώρο (όπως το προσφυγικό, που αναφέραμε πριν). Έστω ότι θέλουμε να χτίσουμε σαν κοινωνία μια φυλακή. Κανένας δε θα ήθελε να έχει μια φυλακή κοντά στο σπίτι του. Η δικαιολογία του ότι «οι δραπέτες θα ανεβάσουν την εγκληματικότητα της περιοχής» προφανώς δε στέκει. Όταν δραπετεύεις, δε ληστεύεις το σπίτι στο επόμενο τετράγωνο. Πας όσο πιο μακριά μπορείς. Άρα, ο πραγματκός λόγος πρέπει να είναι άλλος. Όταν οι φυλακισμένοι είναι μακριά μας στο χώρο, μπορούμε να αγνοήσουμε την ύπαρξή τους. Δε χρειάζεται να τους επισκεφθούμε, να φροντίζουμε για τα δικαιώματά τους, τα οποία παραβιάζονται πολύ συχνά, ή να φροντίσουμε για την ένταξή τους στην κοινωνία, αφού αποφυλακιστούν.
Καλό θα ήταν, όμως, να έχουμε στο μυαλό μας ότι η σημασία των πραγμάτων δεν εξαρτάται από την απόστασή τους από εμάς, αλλά υπάρχει- είτε αυτά μας επηρεάζουν είτε όχι. Και πρέπει σαν κοινωνία να βγούμε έξω από το καβούκι μας, αντί να διώχνουμε από εκεί ό,τι μας είναι δυσάρεστο. Καμία υπερφυσική δύναμη δε θα φροντίσει ώστε να μην πεινάνε οι άστεγοι- ή τουλάχιστον δεν έχει φροντίσει μέχρι τώρα. Ο μόνος τρόπος είναι να σκύψουμε όλοι πάνω από τα σοβαρά θέματα του κόσμου, και όπως λέει και ο Γκάντι, “να γίνουμε η αλλαγή που θέλουμε να δούμε στον κόσμο”.
Στη φωτογραφία, έργο του Σύριου Nezar Bader (???? ??? ???). Πηγή: https://pbs.twimg.com/media/CPvLghKWcAA8EEb.jpg
Υποβολή απάντησης